ĂN RAU CỦ GÌ ĐỂ CHỐNG GAN NHIỄM MỠ ?

ĂN RAU CỦ GÌ ĐỂ CHỐNG GAN NHIỄM MỠ ?

 

Lương y Nguyễn Công Đức

Nguyên Giảng viên Đại học Y Dược TP.HCM

 

Xu hướng ăn uống hiện nay trên thế giới đã có thay đổi lớn: “thay dao bằng nĩa” nghĩa là bớt thịt để ăn rau củ quả nhiều hơn. Ai cũng biết bệnh từ miệng mà vào, vệ sinh an toàn thực phẩm đã báo động nhưng sự chuyển đổi chưa được bao nhiêu. Như vậy trong mỗi chúng ta cũng phải tự bảo vệ sức khỏe cho mình.

Mỗi khi có đám giỗ, đám tiệc, liên hoan, nhất là dịp tết chúng ta thường “đãi mình quá hậu” với thịt cá ê hề, dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ là một trong những biểu hiện của tình trạng dư thừa chất béo. Mỡ còn có thể tích tụ ở một số cơ quan khác như tim, tụy, mạch máu, não, mô bụng, mông, cổ. Chẩn đoán gan nhiễm mỡ được nói đến nhiều nhờ máy siêu âm.

Sự dư thừa chất béo trong cơ thể có thể dẫn đến những bệnh lý nguy hiểm như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não… Một số nghiên cứu gần đây cho biết gan nhiễm mỡ thường đi kèm với rối loạn lipid máu và rối loạn men gan. 

Hiện nay việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ không phải dễ dàng vì nếu có một loại thuốc nào lấy được mỡ ở gan thì nó cũng có thể lấy được mỡ ở bất kỳ chỗ nào khác. Đó là điều chúng ta mong ước.

Để phòng ngừa gan nhiễm mỡ chúng ta cần: Tránh ăn nhiều chất béo, đường, bột, không uống nhiều rượu và thường xuyên vận động. Tập luyện các bài thể dục nhẹ nhàng thích nghi với sức khỏe hoặc vận động tích cực để chống loãng xương, giảm béo; Biết nghỉ ngơi thư giãn, cuộc sống phải thoải mái, vô tư. Dưới đây là những thức ăn từ rau củ có tác dụng phòng chống gan nhiễm mỡ.

 

Tỏi (Allium sativum): 

Vài năm nay người ta tiến hành nhiều nghiên cứu tác dụng giảm mỡ của tỏi, kết quả cho thấy tỏi và các chế phẩm của tỏi giảm mức bình quân của triglycerid và cholesterol. Hoạt chất chính trong củ tỏi là tinh dầu, với các sulfur và polysulfur vinyl. Trong tỏi giàu chất cay bay hơi có hợp chất sulfur, có thể tẩy trừ chất mỡ lắng đọng trong mạch máu. Nghiên cứu còn chứng minh, dùng tỏi giúp trì hoãn việc hình thành và phát sinh gan nhiễm mỡ. Lưu ý: Y học cổ truyền cho rằng những người mắc bệnh âm hư hỏa vượng và bệnh ở mắt, miệng, lưỡi, hầu họng... không nên dùng nhiều.

 

Củ hành tây (Allium cepa): 

Hành tây chứa chất disulfur allyl và propyl giúp tăng hoạt tính men phân giải chất xơ, xúc tiến phân giải cục máu đông và giảm mỡ trong máu, giúp giảm áp lực máu ngoại vi, làm cho huyết áp ổn định, và phòng ngừa các bệnh tim mạch khác. Do vậy, hành tây là món ăn giá trị cho người bệnh cao mỡ máu có kèm gan nhiễm mỡ.

 

Củ cải (Raphanus sativus): 

Có tác dụng giải độc, trợ tiêu hóa, trừ táo bón, hạ huyết áp, giảm mỡ. Củ cải có tác dụng chuyển hóa chất mỡ, tránh tích tụ mỡ dưới da, có tác dụng giảm béo phì rõ rệt. Củ cải không chỉ giúp phòng ngừa chứng cao mỡ máu, chứng béo phì kèm gan nhiễm mỡ, và acid coumaric còn có tác dụng giảm đường huyết và ổn định huyết áp. Cho nên, người xưa đã cho rằng củ cải là “Thổ địa sâm” và câu nói hoa mỹ “Mùa hè ăn củ cải mùa đông ăn gừng”.

 

Rau cần (Apium graveolens): 

Y học hiện đại nghiên cứu cho thấy, rau cần có tác dụng giảm cholesterol và phân giải chất mỡ. Rau cần thêm các gia vị sẽ chế thành món nguội, có công hiệu thông huyết mạch, hạ huyết áp, thanh gan giảm mỡ, khử phong sáng mắt, sảng khoái lợi tiểu và bảo vệ các mao mạch... là thức ăn lý tưởng cho người bệnh cao mỡ máu kèm gan nhiễm mỡ. 

 

Dưa leo (Cucumis sativus): 

Giúp ổn định huyết áp, giảm béo phì, phiền khát, hầu họng sưng đau, dưa leo chứa chất xơ, có tác dụng nhất định thúc đẩy sự bài tiết chất bã thức ăn và giảm cholesterol. Dưa leo chứa acid malonic, có thể ức chế chất đường chuyển hóa thành chất mỡ, thích hợp cho người bệnh béo phì, cao mỡ máu, tăng huyết áp, thống phong. 

 

Nấm Hương (nấm Đông cô) (Lentinula edodes): 

Acid butyric trong nấm hương có tác dụng giảm mỡ huyết thanh. Các chất choline, men oxy hóa và một số acid nucleic có tác dụng giảm huyết áp, giảm cholesterol và giảm mỡ máu, đồng thời phòng ngừa xơ hóa động mạch, xơ gan. 

 

Côn bố (Laminaria japonica - Hải đới): 

Là một loại tảo dẹt, màu nâu, có những móc để bám vào tảng đá ngoài biển. Nghiên cứu y học cho biết, Côn bố chứa nhiều acid taurocholic giúp giảm huyết áp, giảm mỡ, kèm phòng ngừa sỏi mật, có tác dụng bảo vệ gan, động mạch. Côn bố chứa các chất xơ của các loại tảo như acid alginic, có tác dụng ức chế hấp thu cholesterol và thúc đẩy bài tiết. Có tác giả cho rằng, trong món ăn thường kèm một ít côn bố sẽ làm cho chất mỡ có xu hướng tích tụ trong cơ bắp và tổ chức dưới da, ít tích tụ tại tim, mạch máu, niêm mạc ruột, đồng thời lượng cholesterol trong máu giảm xuống rõ rệt, từ đó có hiệu quả và tác dụng phòng bệnh nhất định đối với các bệnh lý như cao mỡ máu, béo phì, gan nhiễm mỡ...

 

Nấm mèo (Mộc nhĩ) (Auricularia auricula-judae): 

Các chuyên gia y học cho rằng, thành phần dược chất trong nấm mèo là chất acid nucleic, giúp giảm lượng cholesterol trong gan, ngăn ngừa hình thành gan nhiễm mỡ. Hàng ngày ăn một lượng nấm mèo nhất định có thể làm giảm lượng mỡ máu. Hơn nữa, nấm mèo giàu chất xơ, tăng thể tích đại tiện kích thích nhu động đường ruột để tống cholesterol ra ngoài.

 

Giá đậu xanh (Vigna radiata): 

Y học hiện đại cho biết giá đậu xanh chứa hoạt chất giúp ức chế hấp thu mỡ ở ruột non, rất hữu ích cho người già, người bệnh tăng huyết áp, cao mỡ máu, gan nhiễm mỡ...

 

Củ sen (Nelumbo nucifera): 

Giúp khai vị, bổ máu, tạo cơ, giải khát, có tác dụng ngừa lão hóa, giảm mỡ, ổn định huyết áp. Dùng củ tươi chế biến món ăn hay củ khô nấu nước uống. Liều dùng: 50-100g một ngày. 

 

Lô hội (Nha đam) (Aloe vera): 

Dùng lá tươi mỗi ngày 100g, rửa sạch, ép lấy nước cốt, thêm vào 200ml nước sạch và 2 muỗng canh mật ong, ướp lạnh để dành uống cả ngày. Hoặc dùng 100g lá tươi gọt sạch vỏ, thái nhỏ, chọn các rau củ kể trên tùy thích trộn với giấm thành món ăn hàng ngày. Người bị Tỳ vị hư hàn (hay đi cầu lỏng) không nên dùng. Lô hội tươi giúp hạ lipid máu và mỡ trong gan, đồng thời làm giảm và ổn định huyết áp, ổn định đường huyết và chống xơ mỡ động mạch.